Έχεις βρεθεί ποτέ σε μια σχέση που ένιωθες ότι είναι πολύ πιο εύκολο για τον αγαπημένο σου να τη λήξει από ότι εσύ; Ή ότι αν χωρίζατε, θα πονούσες πολύ περισσότερο από αυτόν; Ίσως να σου έχει συμβεί και το αντίθετο: να νιώθεις ότι επενδύεις λιγότερο στη σχέση σου σε σύγκριση με τον άλλον.
Πάνω-κάτω αυτές είναι οι σκέψεις που κάνουμε, όταν είμαστε σε μια σχέση όχι και τόσο “ισότιμη”. Και όχι με την έννοια ότι ο ένας επιβάλλει στον άλλον τα “θέλω” του, αλλά ότι ένας από τους δύο (δείχνει ότι) επενδύει περισσότερο συναισθηματικά σε σχέση με τον άλλον. Και αυτός είναι που έχει το πάνω χέρι, ακόμη και αν αυτό δε φαίνεται στον περίγυρο του ζευγαριού.
Η δυναμική κυνηγού-αποστασιοποιητή
Οι ψυχολόγοι έχουν ονομάσει αυτήν την κατάσταση σε μια σχέση ώς τη δυναμική κυνηγού-αποστασιοποιητή (ή pursuer-distancer).
Κυνηγός: είναι αυτός που αισθάνεται περισσότερα ή τολμά να εκθέσει περισσότερο τα συναισθήματά του. Επίσης, είναι το άτομο εκείνο που δείχνει πως έχει περισσότερη ανάγκη για επικοινωνία και φυσική επαφή με τον άλλο. Έτσι, προσπαθεί συνέχεια να τη διεκδικήσει, όσους τοίχους κι αν υψώνει ο αγαπημένος/η αγαπημένη του.
Για παράδειγμα, θα συνεχίσει να προσπαθεί να επικοινωνούν μέσω μηνυμάτων κατά τη διάρκεια της μέρας, ενώ νιώθει ότι ο άλλος δεν απολαμβάνει ιδιαίτερα αυτή την ασχολία. Ή θα έχει ως προτεραοιότητά του να χωρέσει στο πρόγραμμά του ένα ραντεβού οποτεδήποτε του ζητηθεί, γιατί ξέρει πως το άλλο άτομο δε θα αλλάξει εύκολα το πρόγραμμά του για να συναντηθούν.
Αποστασιοποιητής: εκείνος που κρύβει τα συναισθήματά του ή πράγματι δε νιώθει τόσα όσα ο/η σύντροφός του. Παίρνει κατά διαστήματα τις αποστάσεις του, πολλές φορές μπορεί να σου πει ότι νιώθει σαν να πνίγεται στη σχέση ή ότι τα πράγματα μεταξύ σας τρέχουν πολύ γρήγορα και αγχώνεται.
Όπως σίγουρα κατάλαβες και μόνη σου, ο αποστασιοποιητής είναι αυτός που έχει το πάνω χέρι.
Ο ρόλος του φύλου
Μπορούμε να συναντήσουμε τη δυναμική κυνηγού-αποστασιοποιητή σε διάφορες μορφές. Συνήθως, όμως, σύμφωνα με τον ψυχολόγο και σύμβουλο σχέσεων Joel Block, σε τέτοιες σχέσεις αυτός που έχει το πάνω χέρι είναι ο άνδρας. Ο άνδρας, λοιπόν, ακούμε συχνά ότι είναι ο αποστασιοποιητής και η γυναίκα η κυνηγός, χωρίς όμως αυτό να είναι κανόνας.
Ποια είναι, όμως, η διαφορά ανάμεσα στα δύο φύλα που συχνά δημιουργεί αυτή τη συνθήκη; Είναι οι άντρες από τη φύση τους σκληροί και άκαρδοι; Ή μήπως οι γυναίκες ρομαντικές και θύματα;
Φυσικά τίποτα από τα δύο δεν ισχύει. Και εδώ, η αιτία πηγάζει κυρίως από κοινωνικά στερεότυπα με τα οποία μεγαλώσαμε γυναίκες και άνδρες.
Από τη μία, οι άνδρες “για να είναι άνδρες”, πρέπει να κρύβουν τα συναισθήματά τους, να μη φαίνονται ευάλωτοι, να μην κλαίνε και βέβαια να έχουν το πάνω χέρι στις σχέσεις τους, γιατί “δε μπορεί μια γυναίκα να τους κάνει ό,τι θέλει”.
Από την άλλη, είναι οκ για μια γυναίκα να είναι ευαίσθητη, να μιλάει για το τι νιώθει, να έχει την ανάγκη να κλάψει στον ώμο σου. Δε θα την κρίνει ποτέ κάποιος τόσο σκληρά όσο θα έκρινε έναν άντρα για ακριβώς τα ίδια πράγματα, όπως μπορείς να διαβάσεις και σε σχετικό άρθρο.
Πώς θα καταλάβω τι από τα δύο είμαι;
Αρχικά να ξεκαθαρίσουμε ότι δεν ισχύει για κάθε σχέση πως ένας από τους δύο έχει το πάνω χέρι. Είναι πολλές, όμως οι περιπτώσεις όπου ο ένας είναι αυτός που θέλει να περνάει περισσότερο χρόνο με τον άλλον και αισθάνεται ανασφάλεια σχετικά με τα συναισθήματα του/της συντρόφου του.
Πώς μπορείς να καταλάβεις ποιος από τους δυο είσαι;
Η αλήθεια είναι πως αν δυσκολεύεσαι να αποφασίσεις σε ποια από τις δύο κατηγορίες ανήκεις, και αν βρίσκεσαι όντως σε μια σχέση που κάποιος έχει το πάνω χέρι, μάλλον το έχεις εσύ.
Αυτό συμβαίνει, γιατί αν ήσουν σε μια σχέση που νιώθεις προσκολλημένη στον άλλον περισσότερο από ότι αυτός σε σένα, λογικά θα το είχες παρατηρήσει, θα ένιωθες άσχημα, ίσως ακόμη και το αίσθημα της απόρριψης.
Από την άλλη, όταν είσαι αποστασιοποιητής μπορεί και να μην έχεις συνειδητοποιήσει τις προσπάθειες που κάνει ο άλλος να σε προσεγγίσει.
Ας δούμε, όμως, πώς μπορείς να ξεχωρίσεις τι από τα δύο είσαι (αν είσαι).
Είναι πιθανό να είσαι κυνηγός αν:
- επιμένεις να λύσεις ένα πρόβλημα ή να τερματίσεις έναν καυγά με τον αγαπημένο σου τη στιγμή που προκύπτει,
- θέλεις να είσαι σχεδόν συνέχεια μαζί του,
- το να μιλάτε και να συναντιέστε είναι από τις κυριότερες προτεραιότητες στην καθημερινότητά σου,
- προσπαθείς να λύσεις εσύ προβλήματα του συντρόφου σου, ακόμη κι αν δε χρειάζεται ή αν δε σου το ζήτησε,
- νιώθεις στρες σκεπτόμενη αν σε αγαπάει ή σε θέλει τόσο όσο εσύ αυτόν,
- πιάνεις συχνά τον εαυτό σου να του παραπονιέσαι ότι δε σου ανοίγεται ή/και ότι δε μιλάτε και δε βλέπεστε όσο θα ήθελες.
Είναι πιθανό να είσαι αποστασιοποιητής αν:
- όταν προκύπτει ένα πρόβλημα στη σχέση, θέλεις το χώρο και το χρόνο σου,
- θέλεις να αισθάνεσαι αυτόνομη/ελεύθερη και κανείς να μην παραβιάσει τον προσωπικό σου χώρο, όταν τον χρειάζεσαι,
- θέλεις να βασίζεσαι μόνο στις δικές σου ικανότητες και να λύνεις τα προβλήματά σου μόνη, χωρίς παρεμβάσεις,
- γίνεσαι πιο προσιτή, όταν νιώθεις ότι ο άλλος δεν περιμένει κάτι “μεγάλο” από σένα και δε σου ασκεί πίεση,
- δίνεις την εντύπωση ότι ίσως δεν είσαι “διαθέσιμη” συναισθηματικά.
Αντιστροφή ρόλων
Ο καθηγητής Ψυχολογίας και συγγραφέας Steven Stosny μας λέει ότι στις σχέσεις που κάποιος έχει το πάνω χέρι, επειδή υπάρχει η δυναμική κυνηγού-αποστασιοποιητή, οι ρόλοι αυτοί συνήθως αντιστρέφονται.
Πότε; Λίγο πριν έρθει και το οριστικό τέλος, οπότε ο κυνηγός έχει κουραστεί να κυνηγάει, νιώθει εξαντλημένος συναισθηματικά από την απόρριψη και αλλάζει γραμμή πλεύσης: παίρνει τις αποστάσεις του, σταματά να προσπαθεί, γίνεται πιο κυνικός απέναντι στη σχέση και πιο απότομος απένατι στον άλλον.
Από την άλλη, η αλλαγή αυτή βρίσκει απροετοίμαστο τον αποστασιοποιητή, αφού πλέον δεν ξέρει “ποιος είναι” μέσα στη σχέση. Ο ρόλος του βασιζόταν σε μεγάλο βαθμό στο γεγονός ότι -έστω και υποσυνείδητα- ήξερε ότι είναι αυτός που έπαιρνε περισσότερα κι έδινε λιγότερα.
Έτσι, με το φόβο μήπως χάσουν το/τη σύντροφό τους, μετατρέπονται οι ίδιοι πλέον σε κυνηγούς. Είναι όμως αυτή η λύση στο πρόβλημα;
Σε αυτή την ερώτηση, όπως και στο πώς μπορούμε να δημιουργήσουμε μια σχέση που κανείς από τους δύο δε θα έχει το πάνω χέρι, θα σου απαντήσω σε επόμενο άρθρο. Μέχρι τότε, αν θέλεις να μάθεις περισσότερα για τις δυναμικές των ερωτικών σχέσεων, πρέπει να διαβάσεις το νέο μας E-Book “ΤΟ ΤΑΝΓΚΟ ΘΕΛΕΙ ΔΥΟ”!
Τέλος, αν σου άρεσε το άρθρο μας, θα χαρούμε πολύ να το μοιραστείς με μια φίλη σου και να μας πείτε τη γνώμη σας στα social media του LadiesOnly!