Γεια σου φίλη,
Ας πούμε πως διαβάζεις αυτό το mail σε δυο-τρεις μήνες από τώρα, αφού ήρθε η αγάπη, που όμως δεν ξέρεις αν είναι αυτή ακριβώς που περίμενες να ‘ρθει…
Και στο στέλνω πάλι εγώ –και η υπόλοιπη ομάδα. Είμαι, όμως, εγώ από το μέλλον.
Θα μπορούσα να στο στείλω, αφού είχες ήδη αυτοβελτιωθεί αρκετά.
Εσύ θα μου είχες πει πως τα πράγματα πήγαν καλά. Βρέθηκε σύντροφος, αλλά μετά κάτι στράβωσε, γιατί δεν σε είχα προειδοποιήσει. Γκρίνιες, ζήλιες και ένας απροσδόκητος χωρισμός.
Για τον λόγο αυτό, σκέφτηκα πως μπορώ να στο στείλω από σήμερα, που είσαι στα πρώτα σου βήματα –εντάξει με πίεσε λίγο και η συνάδελφος– μπας και προλάβουμε τα ευτράπελα.
Φαντάσου, λοιπόν, πως αυτό το μήνυμα, θα πήγαινε κάπως έτσι:
Πέρασε καιρός… Υποθέτω πως κάποια μέρα, πριν κάποιους μήνες άραζες στο instagram και πέτυχες κάποιο από τα stories μας. Σου φάνηκε ωραία η ιδέα της κοριτσοπαρέας που θα δημιουργούσαμε.
Λίγο ο έρωτας, λίγο η ευτυχία, λίγο ο εαυτός σου και ένα τάλιρο που είχες χάσει και έψαχνες να τα βρεις. Σκέφτηκες πως δεν υπήρχε κάτι άλλο να χάσεις…
Έκανες το μεγάλο βήμα –καλά εντάξει, όχι και τόσο μεγάλο, ένα κλικ ήταν– και γράφτηκες σε αυτό το newsletter.
Τελικά το τάλιρο ήταν στην δεξιά τσέπη του αγαπημένου σου τζιν. Ο εαυτός σου κρυβόταν, γιατί δεν γούσταρε τις τότε συναναστροφές σου. Η ευτυχία ήταν μέσα σου και έκανε αμάν να βγει. Και ο έρωτας… μα καλά δεν τον είχες δει που σε κοιτούσε κάθε πρωί και σε έτρωγε με τα μάτια του;
Όλα στη θέση τους, λοιπόν, και εγώ που βλέπω πως τα πήγες πολύ καλά και σας χειροκροτώ, καθώς περνάτε από μπροστά μου χέρι-χέρι. Βρε παιδιά, ρίξτε κι έναν χορό έτσι ωραίοι που είστε!
«Τι γλυκό ζευγάρι! Τι έρωτας! Πόσο ταιριάζετε!».
Και κάπως ξαφνικά, η περίοδος του honeymoon λαμβάνει τέλος…
Ο εαυτός σου ξανακρύβεται, ο έρωτας σβήνει, το τάλιρο γίνεται πακέτο με τσιγάρα ενώ εσύ δεν κάπνιζες και η ευτυχία φεύγει διακοπές, γιατί δεν την χωράει ο τόπος.
Παλεύεται η ζήλια;
Μου στέλνεις DM στο προφίλ του LadiesOnly και μου λες πως πήρατε την κάτω βόλτα. Ο καλός σου ζηλεύει, αλλά μιλάς για ζήλια κακιά. Δεν υπάρχει εμπιστοσύνη. Συνεχείς συγκρούσεις. Συνεχείς διαφωνίες. Και με ρωτάς «τι κάνουμε;».
- Θα μαλλιάσει η γλώσσα μου να λέω πως μάλλον πρέπει να μαλλιάσουν και οι δικές σας. Να μιλήσετε. Να κάνετε έναν σοβαρό και εποικοδομητικό διάλογο. Όχι με φωνές. Όχι με κατηγορίες. Όχι με κλάματα. Όχι με overacting πρωταγωνιστών των οικογενειακών ιστοριών. Η επιστημονική κοινότητα υπερασπίζεται σύσσωμη τα οφέλη –όχι των οικογενειακών ιστοριών αλλά– του διαλόγου στις ανθρώπινες σχέσεις.
Ντάξει, δεν λέω… και οι οικογενειακές ιστορίες καλές είναι. Βγαλμένες από τη ζωή:
«Φούλα, 27 ετών: Δεν μπορώ να καταλάβω τι έχει συμβεί στον Σάκη. Όλο μου κάνει σκηνές ζηλοτυπίας».
Ε ρώτα τον, καλή μου…
Μιλήστε απλά και ανθρώπινα, για να κατανοήσετε και οι δυο από πού πηγάζει η τόση ζήλια. Αν τον είχε απατήσει ή προδώσει η Σούλα ή η Τούλα, αυτό δεν σημαίνει πως θα κάνει το ίδιο και η Φούλα –εσύ δηλαδή, που είσαι ομορφούλα.
Αν από την άλλη υπάρχει θέμα ανασφάλειας ή αυτοπεποίθησης, σίγουρα δεν είσαι αυτή που θα το λύσει, αφού για κάθε πρόβλημα υπάρχει ένας ειδικός, στον οποίο ο καλός σου θα πρέπει να απευθυνθεί.
Πρέπει σε κάθε περίπτωση να μάθετε τι τρέχει. Το «ζηλεύει» από μόνο του, δεν σημαίνει και κάτι. Είναι απλά ένα σύμπτωμα. Τι πυροδοτεί, όμως, αυτή τη ζήλια;
- Μπορεί να την πυροδοτείς κι εσύ. Μην το αδικήσω το παλικάρι. Έχω υπάρξει κι εγώ ζηλιάρης. Και ναι, τη ζήλια μου την πυροδοτούσε η τότε κοπέλα μου.
Π.χ. της έκανα σκηνή ζηλοτυπίας, τότε που θα έβγαινε με τις φίλες της και όλες κουβάλησαν τους καλούς τους, εκτός από τη δικιά μου, η οποία είχε τον καλύτερο. Και μία άλλη σκηνή ζηλοτυπίας, τότε που συναντήσαμε στον δρόμο τον πρώην της και του έκανε όλο γλύκες. Και μία άλλη σκηνή το καλοκαίρι του ‘18 που πήγαμε για ελεύθερο camping στην Ικαρία. Αυτό το story, βέβαια, δεν έχει μέσα του ζηλοτυπία. Είχε, όμως, σίγουρα σκηνή.
Εκείνες ήταν και οι τελευταίες μας διακοπές. Κάναμε ένα εξαιρετικό, αποχαιρετιστήριο σεξάκι στη σκηνη, η οποία δεν επέστρεψε ποτέ στην πόλη, γιατί τα μποφόρ ήταν πολλά εντός και εκτός αυτής.
Το γούσταρα πολύ αυτό το κορίτσι και βίωσα μία κάποια θλίψη, όταν διαπίστωσα πως το καλοκαίρι έφυγε και πέρα από αυτό και την φλούο λαχανιά σκηνή μου, έπρεπε να αποχαιρετήσω και εκείνη.
Δεν υπήρξε κάποιος τσακωμός που θα μπορούσε να κάνει αυτό το mail να ‘χει ενδιαφέρον. Δεν σπάσαμε πιάτα. Δεν πετάξαμε βαλίτσες από μπαλκόνια. Δεν βριστήκαμε. Απλά το συζητήσαμε και είδαμε πως δεν πήγαινε άλλο.
Και εκείνος ήταν ο μόνος ουσιαστικός διάλογος που είχαμε κάνει οι δυο μας. Κατόπιν εορτής διάβασα μία έρευνα που μάλλον θα την αφορούσε. Εξήγησε σε εμένα, γιατί είχα χάσει τον εαυτό μου και γιατί δεν μπορούσα να απολαύσω την παρέα μιας τόσο γαμάτης και όμορφης κοπέλας, που βρισκόταν δίπλα μου –δεν μιλάω για σένα αγαπητή συνάδελφε που κρυφοκοιτάς το pc μου, όσο γράφω.
Τι λάθος είχε κάνει, όμως, η κοπέλα μου; Δεν μου είχε εκφράσει ποτέ τα συναισθήματά της. Και τι λάθος είχα κάνει εγώ; Δεν είχα εκφράσει –με τόνο ήπιο, γιατί σαν καλός μαλάκας μερικές φορές τα εξέφρασα γκρινιάζοντας– τα δικά μου.
Οι επιστήμονες ξέπλυναν τις αμαρτίες μου, βέβαια, γιατί είπαν πως εγώ –ή εσύ αν έχεις υπάρξει ποτέ παράλογα ζηλιάρα– δεν είχα –ούτε είχες– κι άδικο. Έπρεπε έστω μία φορά να μου πει να μην αγχώνομαι. Έστω μία φορά να μου πει πως με γουστάρει. Έστω μία φορά να απαντήσει με τρόπο θετικό στα αρνητικά μου ξεσπάσματα.
- Κάτι ακόμη που πρέπει να βάλετε στην… «ατζέντα» της σχέσης σας, αν όντως θέλετε να μακροημερεύσει, είναι η συνεχής εργασία για την οικοδόμηση της εμπιστοσύνης.
Καθορίστε αμφότεροι με τρόπο σαφή τα όρια και τις προσδοκίες σας. Δείξτε συνέπεια και εμπνεύστε αξιοπιστία. Γιατί, όπως λένε και κάποιες έρευνες ψυχολόγων πρέπει ναι είσαι πρώτα εσύ ειλικρινής, αν θέλεις να λάβεις και τη δική του ειλικρίνεια.
Κι αν πάει κάτι λάθος και διακρίνεις πως φταις, μην τα διπλασιάζεις, ρίχνοντάς στα στον επόμενο. Πες «φταίω» και ανάλαβε την ευθύνη που σου αναλογεί.
- Αν τώρα δεν είναι αυτός ο ζηλιάρης της παρέας, αλλά είσαι εσύ, άκου εδώ τι πρέπει να κάνεις.
Πρέπει να σταματήσεις να περιμένεις από αυτόν να σε αγαπήσει ή να σε φροντίσει. Κανόνισε μόνη σου για όλα αυτά, εξασκώντας την αυτοφροντίδα και την αυτοαγάπη. Θυμήσου ότι πολλές φορές η ζήλια και τα προβλήματα εμπιστοσύνης πηγάζουν από την έλλειψη αυτοεκτίμησης ή τον φόβο της μοναξιάς. Σου ‘χω τον απόλυτο οδηγό για τόνωση αυτοπεποίθησης, αν θέλεις.
Στο φινάλε, μπορείς να χορέψεις και μόνη σου. Όχι, αγάπη. Μην βασίζεσαι πάνω του, ακόμη κι αν στο πρότεινε. Βασίσου πάνω σου, κάνοντας focus στις δικές σου ανάγκες. Ανάγκες που θα καλύψεις εσύ.
Στην πορεία θα δεις ότι αυτή είναι η καλύτερη δυνατή επιλογή, φίλη. Γιατί –κούφια η ώρα– μπορεί η σχέση να τελειώσει. Από πού θα κρατηθείς, λοιπόν, όταν αυτός δεν θα ‘ναι πια δίπλα σου;
Παλεύεται ο χωρισμός;
Και μιας που είπα πως –κούφια η ώρα– μπορεί η σχέση να τελειώσει.
Άλλη κοπέλα μου στέλνει μήνυμα και μου λεει πως η σχέση της όντως τελείωσε. Μη με πεις γρουσούζη. Το μήνυμα ήρθε, πριν καν σκεφτώ να μιλήσω για αυτό.
Το κορίτσι νιώθει πληγωμένο, χαμένο και αβέβαιο. Δεν ξέρει πώς να προχωρήσει.
Αγαπητή, δεν ξέρω τι να σου πω. Αισθάνομαι παρομοίως περίεργα σε κάθε τέλος, κάθε μου σχέσης. Δεν υπάρχει σχέση στη ζωή μου, η οποία να έληξε και να ήμουν χαρούμενος για αυτό. Λογικό δεν είναι;
Συμβουλές, λοιπόν, για εσένα –και για εμένα– από τους ειδικούς. Αυτοί ξέρουν καλύτερα…
- Λένε πως σε κάθε περίπτωση πρέπει να αφήσουμε τους εαυτούς μας ελεύθερους και να μην καταπιεστούμε. Πες, λοιπόν, «ναι» στο πένθος που επήλθε λόγω αυτής της μικρής ή μεγάλης απώλειας.
Λένε, ακόμη, πως είναι υγιές να αισθάνεσαι έτσι. Η θλίψη, ο θυμός ή το μούδιασμα δεν είναι σίγουρα τα συναισθήματα που θα ήθελες να αποκτήσεις, αν υπήρχε κάποιο e-shop συναισθημάτων, αλλά ό,τι κι αν παρήγγελνες, αυτά θα σου έρχονταν, αν ήσουν φρεσκοχωρισμένη.
Κι άντε ήρθαν. Τι τα κάνεις; Τα πετάς; Όχι, όχι, όχι. Τα πλήρωσες ακριβά. Είναι δικά σου. Για «αγκάλιασέ» τα λίγο, να μην αισθάνονται μόνα. Και αφού σου κατσικώθηκαν, κοίτα να τα εκφράσεις με τους πιο υγιείς τρόπους. Μίλα κάπου. Ή κράτα ημερολόγιο. Οι ειδικοί λένε πως είτε ο ένας είτε ο άλλος τρόπος, μπορούν να συμβάλλουν σημαντικά στην αντιμετώπιση κάθε δύσκολου, άχαρου ή αρνητικού συναισθήματος.
- Και τώρα ένα σύνθημα που όλους μας ενώνει: ΑΥΤΟΦΡΟΝΤΙΔΑ. Το ‘πα ξανα και θα θα το ξαναπώ. Και δεν θα σταματήσω να το λέω μέχρις ότου να διαπιστώσω πως όντως με άκουσες και ξεκίνησες να φροντίζεις την σωματική, τη συναισθηματική, αλλά και την πνευματική σου κατάσταση.
Γιατί τι κάνει μια γυναίκα, όταν χωρίζει; Ξεκουράζεται, ασκείται, τρώει καλό φαγητό και επιλέγει δραστηριότητες που της προσφέρουν χαρά και χαλάρωση. Αναστοχάζεται, κάνει τα μποτέ της και βρίσκει χρόνο για τον εαυτό της. Τον χρόνο που μέχρι τώρα έδινε στον χαζούλη που την παράτησε ή τον χαζούλη που η ίδια αναγκάστηκε να παρατήσει.
Αν πάντως δεν θέλεις να ξαναμπλέξεις με χαζούλη, τσέκαρε αυτό.
Γιατί ένα είναι σίγουρο. Ο τύπος ήταν χαζούλης.
- Κοίτα, λοιπόν, να εκμεταλλευτείς την απομάκρυνσή του. Και κοίτα να μην πέσεις στο τρυπάκι της συνεχούς επιστροφής στα παλιά. Στα παλιά γυρνάνε οι παλιάνθρωποι. Και δεν το λέω εγώ αυτό. Ούτε, όμως, και κάποιος επιστήμονας. Αυτό το λέει η γιαγιά μου. Και αυτήν είναι η σημαντικότερη επίκληση στην αυθεντία που έγινε στην ιστορία των επικλήσεων στην αυθεντία.
Αφήνω τη γιαγιά στην άκρη, γιατί είναι απασχολημένη και δεν θέλει να την ενοχλώ, όταν βλέπει My Style Rocks.
Πιάνω, όμως, πάλι τους επιστήμονες. Αλήθεια, συμφωνούν άραγε με τη γιαγιά;
Συμφωνούν και επαυξάνουν. Λένε, μάλιστα, πως αρχικά μπορεί να είναι δύσκολο να κόψεις κάθε επαφή ή να σβήσεις σε μία νύχτα κάθε ψήγμα ενδιαφέροντος για αυτόν τον άνθρωπο, αυτόν που ήταν ο άλλος σου εαυτός.
Το πράγμα δυσκολεύει, καθ’ ότι μου ‘παν ότι εξακολουθείς να τον ακολουθείς και να σε ακολουθεί. Και όχι, δεν είμαι τόσο σκληρός, για να προτείνω unfollow ή delete και block.
Προτείνω απλά να μην μιλάς για αυτόν, να θέσεις όρια σε όσους επιχειρούν να ανοίξουν αυτήν την κουβέντα και –αφού ακολουθιέστε που ακολουθιέστε– να τον αφήσεις να σε βλέπει μόνο από τα story σου. Να το κάνω πιο λιανό; Απλούστατα, πάψε να πηγαίνεις, εκεί που πιστεύεις ότι θα τον δεις.
Γιατί όπως λένε οι φίλοι επιστήμονες και οι φίλες επιστημόνισσες η ύπαρξη απόστασης, θα βοηθήσει εσένα –και όχι μόνο εσένα– στη διαδικασία επεξεργασίας των αρνητικών συναισθημάτων και έπειτα στην αντικατάστασή τους από άλλα, θετικά.
- Τα θετικά συναισθήματα θα έρθουν, βεβαίως, και μέσα από το πουσάρισμα που δίνει η υποστήριξη από τους γύρω σου. Την υποστήριξη, όμως, που ψάχνεις δεν θα την βρεις από τον ίδιο, στέλνοντάς του «μου λείπεις». Πιες ένα ποτήρι κρασί, που καίει τα «λείπει», αλλά το μήνυμα μη το στείλεις.
Και θα κάψεις ακόμη περισσότερα «λείπει», αν φροντίσεις να πιεις το κρασάκι με καλή παρέα –ή με τον ψυχολόγο σου.
Δεν είναι ότι θα αναζητήσεις απλά ένα αυτί, που θα σε ακούει. Είναι ότι θα ακούσεις κι εσύ. Θα περάσεις καλά. Θα ξεχαστείς. Θα γελάσεις. Ίσως… και να φλερτάρεις με τα αγόρια που κάθονται στο απέναντι τραπέζι.
Να ‘χεις υπομονή. Όποιο κι αν είναι το πρόβλημα, οδηγήσου προς τη λύση του μέρα με τη μέρα. Baby steps, που λένε, σαν ωραίο μωρό που είσαι.
Και να σου πω; Μπορεί στο πρώτο χτύπημα να μην ήταν η αγάπη που περίμενες να ‘ρθει. Μπορεί, όμως, να ‘ναι στο επόμενο.
Βγήκες που βγήκες… Ανέβα στην πίστα, ρίξε έναν χορό και τράβηξε όλα τα βλέμματα. Κι αν δεν ξέρεις να χορεύεις; Κάνε κλικ εδώ, για να κατακτήσεις την τέχνη του χορού και του έρωτα!
—————————————————————————————————————————
Επιστημονικές πηγές:
Collins, N. L., & Read, S. J. (1990). Adult attachment, working models, and relationship quality in dating couples. Journal of personality and social psychology, 58(4), 644-663.
Dibble, J. L., Hartwell, E. E., & Davies, P. G. (2017). Trust and jealousy: Relationship quality as moderators of the effect of perceived smartphone monitoring on jealousy and relationship satisfaction in romantic relationships. Journal of Social and Personal Relationships, 34(2), 172-189.
Guerrero, L. K., & Andersen, P. A. (2018). The dark side of jealousy: Understanding and coping with negative emotions. Routledge.
Breakwell, G. (2018). Coping with loss and bereavement: A guide to healing. Routledge.
Davis, D., Shaver, P. R., & Vernon, M. L. (2017). Physical, emotional, and behavioral reactions to breaking up: The roles of gender, age, emotional involvement, and attachment style. Personality and Social Psychology Bulletin, 43(10), 1426-1439.
Neff, K. D. (2019). The science of self-compassion. Handbook of Compassion Science, 37-50.
αγάπη αγάπη αγάπη αγάπη αγάπη